Słownik ogólny

Niniejszy słownik zawiera wyjaśnienia najważniejszych wyrażeń używanych w LibreOffice.

Umożliwia sprawdzenie znaczenia nieznanych terminów napotkanych w aplikacjach LibreOffice.

ASCII

Nazwa ASCII jest skrótem od American Standard Code for Information Interchange. ASCII jest zestawem znaków służących do wyświetlania czcionek na komputerach osobistych. Zawiera 128 znaków obejmujących litery, cyfry, znaki przestankowe i symbole. Rozszerzony zestaw ASCII zawiera 256 znaków. Każdemu znakowi jest przyporządkowany unikatowy numer określany jako kod ASCII.

Strony HTML powinny zawierać tylko znaki z 7-bitowego zestawu ASCII. Inne znaki, takie jak na przykład niemieckie litery z przegłosem, są oznaczane za pomocą osobnych kodów. Filtry eksportu LibreOffice automatycznie przeprowadzają niezbędne konwersje.

Baza danych SQL / serwer SQL

Baza danych SQL to system obsługi bazy danych wyposażony w interfejs SQL. Bazy danych SQL są często używane w sieciach klient-serwer, w których różne programy klienckie uzyskują dostęp do centralnych serwerów (np. serwerów SQL) i dlatego są także zwane serwerami baz SQL lub w skrócie serwerami SQL.

LibreOffice umożliwia integrację zewnętrznych baz danych SQL. Mogą one znajdować się zarówno na lokalnym twardym dysku, jak i w sieci. Dostęp jest realizowany przez ODBC lub sterownik natywny LibreOffice.

Bękarty i Szewcy

Bękarty i szewcy to tradycyjne terminy drukarskie, które pozostają w użyciu od wielu lat. "Bękart" oznacza krótki wiersz kończący akapit, który po wydrukowaniu pojawia się samotnie u góry następnej strony. "Szewc" oznacza z kolei pierwszy wiersz akapitu wydrukowany oddzielnie u dołu strony. W dokumentach tekstowych LibreOffice można automatyczne zapobiegać występowaniu takich zjawisk za pomocą odpowiednich ustawień żądanego stylu akapitu. Wprowadzając te ustawienia, można określić minimalną liczbę wierszy, które powinny być drukowane na tej samej stronie.

DDE

Technologia DDE (Dynamic Data Exchange) jest poprzednikiem OLE (Object Linking And Embedding). Za pomocą DDE obiekty są dołączane przez odwołania do pików, lecz nie osadzane.

Aby utworzyć łącze DDE, należy użyć następującej procedury: Zaznaczyć komórki w arkuszu programu Calc, skopiować je do schowka, a następnie przejść do innego arkusza i wybrać okno dialogowe Edycja - Wklej specjalnie. Jeśli zawartość ma zostać wstawiona jako łącze DDE, należy zaznaczyć pole wyboru Połącz. Podczas aktywacji łącza dane dla tego obszaru zostaną odczytane z oryginalnego pliku.

Dokowanie

Część okien pakietu LibreOffice, na przykład okno Style lub Nawigator, to okna "dokowalne". Można je przesuwać, zmieniać ich rozmiar i dokować do krawędzi okna aplikacji. Każda krawędź umożliwia zadokowanie kilku okien jedno nad drugim lub obok siebie. Przesuwając obramowania zadokowanych okien, można zmieniać ich wzajemne proporcje.

Aby oddokować i ponownie zadokować okno, dwukrotnie kliknij przyciskiem myszy wolny obszar okna, trzymając jednocześnie naciśnięty klawisz . W oknie dialogowym Style można także, trzymając naciśnięty klawisz , dwukrotnie kliknąć szary obszar okna znajdujący się obok ikon.

Dokowanie (automatyczne ukrywanie)

Na każdej krawędzi okna z zadokowanym innym oknem jest wyświetlany przycisk, który umożliwia ukrycie i pokazanie zadokowanego okna.

• Po kliknięciu tego przycisku okno pozostaje wyświetlone aż do momentu jego manualnego ukrycia za pomocą tego samego przycisku.

• Wyświetlenie okna przez kliknięcie obramowania zamiast przycisku uaktywnia funkcję automatycznego ukrywania. Ta funkcja umożliwia tymczasowe pokazanie ukrytego okna przez kliknięcie jego krawędzi. Kliknięcie obszaru dokumentu powoduje ponowne ukrycie zadokowanego okna.

Edytor IME

IME jest skrótem od Input Method Editor. Edytor IME jest programem, który umożliwia użytkownikowi wprowadzanie złożonych znaków z zestawów innych niż zachodni za pomocą standardowej klawiatury.

Formatowanie

Formatowania odnosi się do wizualnego układu tekstu w edytorze tekstu lub aplikacji DTP. Obejmuje definiowanie formatu i obramowania strony, czcionek i ich efektów oraz wcięć i odstępów. Tekst może być formatowany bezpośrednio lub za pomocą stylów dostępnych w pakiecie LibreOffice.

Formatowanie bezpośrednie i za pomocą stylów

Formatowanie dokumentu bez użycia stylów jest określane jako "formatowanie bezpośrednie". Tekst i inne obiekty, takie jak ramki lub tabele, są formatowane przez bezpośrednie zastosowanie wybranych atrybutów. Format jest stosowany tylko do zaznaczonego obszaru, a wszystkie zmiany muszą być dokonywane oddzielnie. Style nie są nanoszone bezpośrednio na tekst, lecz najpierw definiowane w oknie Style, a dopiero następnie stosowane. Zaletą korzystania ze stylów jest fakt, że pojedyncza zmiana stylu może zostać zastosowana jednocześnie we wszystkich częściach dokumentu, które zostały sformatowane z jego użyciem.

Bezpośrednie formatowanie dokumentu można usunąć, zaznaczając za pomocą skrótu klawiaturowego + A cały tekst, a następnie wybierając polecenie Format - Wyczyść formatowanie bezpośrednie.

JDBC

Interfejs programistyczny JDBC umożliwia połączenie z bazami danych z poziomu LibreOffice. Sterowniki JDBC są napisane w języku Java i niezależne od platformy.

Kerning

Kerning oznacza zmniejszanie lub zwiększanie odstępów między parami liter w celu poprawy ogólnego wyglądu tekstu.

Tabele kerningu zawierają informacje o parach liter, które wymagają większych odstępów. Te tabele są na ogół składnikami czcionek.

Klucz główny

Klucz główny służy jako unikatowy identyfikator pół baz danych. Jednoznaczna identyfikacja pól jest używana w relacyjnych bazach danych do uzyskiwania dostępu do danych z innych tabel. W przypadku odwołania do klucza głównego z innej tabeli nosi on nazwę klucza obcego.

W LibreOffice określenie klucza głównego odbywa się w widoku projektu tabeli przez wybieranie odpowiednich poleceń z menu nagłówka wiersza wybranego pola.

Menu kontekstowe

ODBC

ODBC (Open Database Connectivity) jest standardem protokołów służących aplikacjom do uzyskiwania dostępu do systemów baz danych. Językiem zapytań do baz danych jest SQL. LibreOffice umożliwia ustalenie, czy kwerendy do bazy danych mają być realizowane z użyciem poleceń SQL. Zamiast tego można skorzystać z interaktywnej pomocy, która umożliwia zdefiniowanie kwerendy za pomocą myszy, a następnie automatyczne przetłumaczenie jej przez LibreOffice na język SQL.

OLE

Obiekty OLE (Object Linking And Embedding) mogą być łączone z docelowym dokumentem lub osadzane. Osadzenie powoduje wstawienie do dokumentu kopii obiektu i elementów programu źródłowego. Aby edytować osadzony obiekt, należy otworzyć program źródłowy, klikając dwukrotnie obiekt.

Obiekt

Obiekt jest elementem ekranu, który zawiera dane. Mogą to być dane aplikacji, np. tekst lub grafika.

Obiekty są niezależne i nie wpływają na siebie nawzajem. Każdemu obiektowi zawierającemu dane można przypisać określone polecenia. Obiekty graficzne zawierają na przykład polecenia związane z edycją obrazów, natomiast arkusze polecenia dotyczące obliczeń.

Obiekt Béziera

Krzywa Béziera, nazwana tak od nazwiska francuskiego matematyka Pierre'a Béziera, przez którego została opisana, jest matematycznie zdefiniowaną krzywą używaną w grafice dwuwymiarowej. Określają ją cztery punkty: początkowy, końcowy oraz dwa osobne punkty środkowe. Przesuwanie tych punktów za pomocą myszy umożliwia modyfikację obiektów Béziera.

OpenGL

OpenGL jest językiem grafiki 3D opracowanym pierwotnie przez firmę SGI (Silicon Graphics Inc.). Używane są dwa dialekty tego języka: Microsoft OpenGL przygotowany dla systemu Windows NT oraz Cosmo OpenGL autorstwa firmy SGI. Druga z wymienionych odmian jest niezależnym językiem graficznym, który można wykorzystywać na wszystkich platformach i typach komputerów, nawet tych pozbawionych specjalnego sprzętu do grafiki 3D.

PNG

PNG (Portable Network Graphics) jest formatem plików graficznych, który jest coraz częściej spotykany w Internecie. Pliki są kompresowane z zastosowaniem wybranego stopnia kompresji, która w przeciwieństwie do formatu JPG nie powoduje utraty żadnych informacji. Pliki PNG mogą zawierać obrazy w 24-bitowej lub 8-bitowej skali kolorów, w odcieniach szarości lub czarno-białe. W razie potrzeby udostępniają także kanał alfa przechowujący informacje o przezroczystości. Obrazy PNG z przeplotem mogą podczas ładowania wyświetlać na przykład tylko co dziesiąty wiersz lub kolumnę. Pozostała część obrazu jest ładowana w dalszej kolejności.

Pole pokrętła

RTF

RTF (Rich Text Format) to format plików opracowany na potrzeby wymiany plików tekstowych. Jego cechą szczególną jest fakt, iż formatowanie jest zapisywane w postaci bezpośrednio odczytywalnej informacji tekstowej. Niestety rozmiary plików RTF są dość duże w porównaniu z innymi formatami.

Relacyjna baza danych

Relacyjna baza danych jest kolekcją elementów danych zorganizowanych w zbiór opisanych tabel, które umożliwiają dostęp do danych oraz ich łączenie na wiele sposobów bez konieczności reorganizacji tabel.

System zarządzania relacyjną bazą danych (RDBMS) to program, który umożliwia tworzenie, aktualizację i administrowanie relacyjną bazą danych. RDBMS tworzy lub aktualizuje bazę danych lub zapewnia do niej dostęp, wykorzystując polecenia języka SQL wprowadzone przez użytkownika lub zawarte w aplikacjach.

Dobry przykład relacyjnej bazy danych może stanowić zakup bazy danych zawierającej tabele Klient, Zakupy i Faktura. Tabela Faktura nie zawiera właściwych danych klientów ani zakupów, lecz zamiast tego znajdują się w niej odwołania przez łącza relacyjne, zwane także relacjami, do odpowiednich pól w tabelach Zakupy i Klient (na przykład do pola identyfikatora klienta).

SQL

SQL (Structured Query Language) jest językiem służącym do tworzenia kwerend do baz danych. LibreOffice umożliwia formułowanie kwerend bezpośrednio w języku SQL lub w trybie interaktywnym za pomocą myszy.

System liczbowy

Podstawą definicji systemu liczbowego jest ilość dostępnych znaków służących do przedstawiania liczb. Na przykład system dziesiętny opiera się na cyfrach 0-9, system dwójkowy wykorzystuje 0 i 1, a system szesnastkowy używa 16 znaków, od 0 do 9 i od A do F.

Uzgadniaj miejsca wierszy

Uzgadniaj miejsca wierszy (ang. register-true) to termin typograficzny używany w drukarstwie. Oznacza zgodne drukowanie wierszy na zadrukowanym obszarze po obu stronach stron w książce, gazecie lub czasopiśmie. Czytanie staje się łatwiejsze dzięki uniknięciu przebijania szarych cieni między wierszami tekstu. Pojęcie uzgadniania miejsc wierszy odnosi się także do wierszy w sąsiadujących kolumnach tekstu, które są takiej samej wysokości.

Zdefiniowanie akapitu, stylu akapitu lub stylu strony jako posiadające uzgodnione miejsca wierszy oznacza, że bez względu na wielkość czcionki lub obecność grafiki linie podstawowe znaków, których dotyczy ustawienie, zostaną wyrównane do pionowej siatki strony. Ustawienia tej siatki mogą w razie potrzeby zostać określone jako właściwość stylu strony.

Zapisywanie względne i bezwzględne

Pewne okna dialogowe (np. Narzędzia - Autotekst) umożliwia wybranie, czy pliki mają być zapisane w sposób względny, czy bezwzględny.

Zapisanie względne powoduje, że w odwołaniach do osadzonych plików graficznych lub innych obiektów w dokumencie są zapisywane informacje o ich lokalizacji w odniesieniu do systemu plików. W takim przypadku nie ma znaczenia, gdzie jest zapisana struktura katalogów, której dotyczy odniesienie. Pliki, do których odwołuje się dokument, są odnajdywane, jeśli pozostaną na tym samym dysku lub woluminie. Ma to znaczenie w przypadku dokumentów przeznaczonych do do otwierania przez inne komputery o całkowicie innej strukturze katalogów lub nazwach plików i woluminów. Zapisywanie względne jest także zalecane w przypadku, gdy struktura katalogów ma zostać utworzona na dysku serwera internetowego.

W przypadku wybrania zapisywania bezwzględnego wszystkie odwołania do innych plików są określane w odniesieniu do odpowiedniego dysku, woluminu lub katalogu głównego. Zaletą takiego rozwiązania jest zachowanie prawidłowości odwołań przy przenoszeniu dokumentu do innych katalogów lub folderów.

Złożony układ tekstu (CTL)

Języki o złożonym układzie tekstu mogą się charakteryzować pewnymi lub wszystkimi z następujących cech:

• Język jest zapisywany za pomocą znaków lub symboli złożonych z kilku części

• Tekst jest zapisywany od prawej do lewej.

Obecnie spośród języków o złożonym układzie tekstu LibreOffice obsługuje hindi, tajski, hebrajski i arabski.

Włącz obsługę CTL, wybierając polecenie – Ustawienia językowe – Języki.

Łącze

Polecenie Łącza znajduje się w menu Edycja. To polecenie można uaktywnić tylko wtedy, gdy bieżący dokument zawiera przynajmniej jedno łącze. Obiekt, np. obraz, można wstawić do dokumentu bezpośrednio lub jako łącze.

Bezpośrednie wstawienie obiektu do dokumentu powoduje wzrost rozmiarów pliku co najmniej o rozmiar obiektu wyrażony w bajtach. Zapisany dokument można otworzyć na innym komputerze, a wstawiony obiekt będzie wciąż na tym samym miejscu w dokumencie.

W przypadku wstawienia obiektu jako łącza w dokumencie umieszczane jest tylko odwołanie do nazwy pliku. Rozmiar pliku dokumentu powiększa się tylko o ścieżkę i odwołanie do pliku. W przypadku otwarcia dokumentu na innym komputerze do pojawienia się w nim dołączonego pliku wymagane jest, aby oryginał znajdował się w lokalizacji wskazywanej przez odwołanie.

Aby zobaczyć pliki połączone z bieżącym dokumentem, należy wybrać Edycja - Łącza. W razie potrzeby łącza można usunąć.