Општ речник

Овој речник содржи објаснувања на некои од најважните термини со кои ќе се сретнете во LibreOffice.

Користете го речникот да барате непознати термини на кои наидувате во некоја апликација од LibreOffice.

ASCII

Кратенка за American Standard Code for Information Interchange. ASCII е множество знаци за прикажување на фонтови на персонални компјутери. Се состои од 128 знаци вклучувајќи букви, броеви, интерпункциски знаци и симболи. Проширеното множество од ASCII знаци содржи 256 знаци. На секој знак му е доделен единствен број, кој исто така се нарекува ASCII-код.

Во HTML-страници треба да се појават само знаци од 7-битното множество од ASCII знаци. Други знаци, како што се германските умлаути, се разликуваат со посебен код. Излезниот филтер на LibreOffice го извршува потребното претворање автоматски.

Bézier-објект

Развиена од францускиот математичар Пјер Безие, кривата на Безје е математички дефинирана крива што се користи во дводимензионалните графички апликации. Кривата ја дефинираат четири точки: почетна и крајна позиција, и две одделни средни точки. Безјеовите објекти можат да се променат со движење на овие точки со глушецот.

DDE

DDE значи „Dynamic Data Exchange“, кој е претходник на OLE, „Object Linking and Embedding“. Со DDE, објектите се поврзани преку референција кон датотеката, но не се вградени.

Можете да креирате DDE-врска со користење на следната постапка: Изберете ќелии од табеларна пресметка во Calc, копирајте ги во таблата со исечоци и префрлете се на друга табеларна пресметка и изберете го дијалогот преку Уреди - Вметни - Специјално. Изберете ја опцијата Врска за да ги внесете елементите како DDE-врска. Кога се активира врската, вметнатата област од ќелии се вчитува од оригиналната датотека.

IME

IME значи Input Method Editor. Програма што му овозможува на корисникот да внесе комплексни знаци од не-западните множества знаци со користење на стандардна тастатура.

JDBC

Можете да користите Java Database Connectivity (JDBC) API за да се поврзете со база на податоци од LibreOffice. JDBC-управувачите се напишани во програмскиот јазик Јава и се независни од платформата.

ODBC

Open Database Connectivity (ODBC) е протокол со кој апликациите можат да пристапат на системи со бази на податоци. Јазик за прашања кој се користи е Structured Query Language (SQL). Во LibreOffice, можете да одредите за секоја база на податоци дали да користите SQL-наредби за да поставите прашања. Алтернативно, можете да користите интерактивна помош за да го дефинирате вашето прашање со кликнување со глушецот и тоа автоматски се преведува во SQL од LibreOffice.

OLE

Object Linking and Embedding (OLE)-објекти можат да се поврзуваат со одредишниот документ или можат исто така да се вградуваат. Вградувањето вметнува копија од објектот и детали за изворната програма во одредишниот документ. Ако сакате да го уредите објектот едноставно активирајте ја изворната програма така што ќе кликнете на објектот двапати.

OpenGL

OpenGL претставува 3D графички јазик, најпрво развиен од SGI (Silicon Graphics Inc). Најчесто се користат два дијалекти од овој јазик: Microsoft OpenGL, развиен за користење под Windows NT, и Cosmo OpenGL направен од SGI. Вториот претставува независен графички јазик за сите платформи и за сите видови на компјутери и може да се користи дури и на машини без специјален 3-D графички хардвер.

PNG

Portable Network Graphics (PNG) е формат на графичка датотека кој е се почесто и почесто присутен на Интернет. Датотеките се компресирани со фактор за компресирање кој се избира, и за разлика од форматот JPG, датотеките PNG секогаш се компресираат без да се изгуби некоја информација. PNG може да зачува слики во 24 и 8-битна боја, сиви нијанси и црно-бели слики, и ако е потребно овозможува алфа канали кои можат да се користат за атрибути за проѕирност. Испреплетените PNG-слики можат да се вчитаат прикажувајќи го, на пример, само 10-от ред (или колона). Остатокот од сликата понатаму се вчитува.

RTF

Rich Text Format (RTF) е формат на датотека развиен за размена на текстуални датотеки. Посебна карактеристика е тоа што форматирањето се претвора во директно читлива текстуална информација. За жал, во споредба со другите формати на датотеки, овој креира релативно големи датотеки.

SQL

Structured Query Language (SQL) е јазик кој се користи за прашања за бази на податоци. Во LibreOffice можете да формулирате прашања во SQL или интерактивно со глушецот.

SQL-база на податоци / SQL-сервер

SQL-база на податоци е систем на база на податоци кој нуди SQL-интерфејс. SQL-базите на податоци често се користат во клиент/сервер мрежите во кои различни клиенти пристапуваат до централен сервер (на пример, SQL-сервер), оттука тие се нарекуваат и SQL-сервер база на податоци, или само кратко SQL-сервери.

Во LibreOffice, можете да вметнете надворешни SQL-бази на податоци. Тие можат да бидат лоцирани на вашиот локален тврд диск исто како и на мрежата. До нив може да се пристапи преку ODBC или преку изворниот управувач вграден во LibreOffice.

Броен систем

Бројниот систем е одреден од бројот на знаци достапни за претставување на броеви. Децималниот систем, на пример е базиран на броевите (0..9), бинарниот систем е базиран на броевите од 0 и 1, хексадецималниот систем е базиран на 16 знаци (0..9 и A..F).

Вкотвување

Some windows in LibreOffice, for example the Styles window and the Navigator, are "dockable" windows. You can move these windows, re-size them or dock them to an edge. On each edge you can dock several windows on top of, or alongside each other; then, by moving the border lines, you can change the relative proportions of the windows.

To undock and re-dock, holding down the key, double-click a vacant area in the window. In the Styles window, you can also double-click a gray part of the window next to the icons, while you hold down the key.

Вкотвување (Автом. криење)

На било кој раб на прозорецот каде што е вкотвен друг прозорец ќе забележите копче кое ви овозможува да го прикажете или скриете прозорецот.

Ако кликнете на копчето на работ од прозорецот за да се прикаже прозорецот, прозорецот ќе може да се гледа се додека рачно не го скриете повторно (со истото копче).
Ако го прикажете прозорецот со кликнување на работ од прозорецот, а не на копчето, вие ќе ја активирате функцијата Автом. криење. Функцијата Автом. криење ви овозможува времено прикажување на скриен прозорец со кликнување на неговиот раб. Ако кликнете на документот, вкотвениот прозорец повторно се скрива.

Врска

Наредбата Врски се наоѓа во менито Уреди. Наредбата може да се активира само кога најмалку една врска се содржи во тековниот документ. Кога внесувате објект, како графика, на пример, можете да го копирате директно во документот или да го внесете како врска.

Кога објектот се копира директно во документ, големината на документот се зголемува за (најмалку) големината на објектот во бајти. Можете да го зачувате документот и да го отворите на друг компјутер, а внесениот објект сеуште ќе биде на истата позиција во документот.

Ако го внесете објектот како врска, се вметнува само референцата до името на датотеката. Големината на датотеката од документот се зголемува само за референцата за патеката и датотеката. Но ако го отворите вашиот документ на друг компјутер, поврзаната датотека мора да биде на истата позиција како што е дадено во референцата со цел да го прикаже објектот во документот.

Одете во Уреди - Врски за да видите кои датотеки се поврзани со вашиот документ. Овие врски можат да се отстранат по потреба.Ова ќе ја прекине врската и ќе го вметне објектот директно.

Директно и форматирање со Стилови

If you format a document without Styles, it is referred to as "direct" formatting. This means modifying text or other objects, such as frames or tables, by applying various attributes directly. The format applies only to the selected area and all changes must be made separately. Styles, on the other hand, are not applied to the text directly, but rather are defined in the Styles window and then applied. One advantage is that when you change a Style, all parts of the document to which that Style is assigned are modified at the same time.

Можете да го отстраните директното форматирање од вашиот документ преку избирање на целиот текст со кратенките на тастатурата +A и потоа со избор на Форматирај - Стандардно форматирање.

Изглед на комплексен текст (Complex Text Layout - CTL)

Јазиците со изглед на комплексен текст може да имаат некоја или сите од следните карактеристики:

Јазикот се пишува со знаци или глифи кои се составени од неколку делови
Насоката на текстот е од десно кон лево.

Моментално, LibreOffice поддржува хиндуски, тајландски, еврејски и арапски како CTL-јазици.

Enable CTL support using - Language Settings - Languages.

Контекстно мени

To activate the context menu of an object, first click the object with the mouse button to select it, and then, . Some context menus can be called even if the object has not been selected. Context menus are found just about everywhere in LibreOffice.

Објект

Објект е елемент на екранот што содржи податоци. Може да се однесува на податоци од апликација, како на пример, текст или графика.

Објектите се независни и не си влијаат еден на друг. На било кој објект кој содржи податоци можат да му се доделат одредени наредби. На пример, графички објект има наредби за уредување на слика, а табеларната пресметка содржи наредби за пресметување.

Поле за вртење

In form controls, a spin button is a property of a numerical field, currency field, date field, or time field. If the property "Spin button" is enabled, the field shows a pair of symbols with arrows pointing to opposing directions, either vertically or horizontally.
In the Basic IDE, a spin button is the name used for the numerical field together with the two arrow symbols.

You can type a numerical value into the field next to the spin button, or select the value with the Up Arrow or Down Arrow symbols on the spin button. On the keyboard you can press the Up Arrow and Down Arrow keys to increase or reduce the value. You can press the Page Up and Page Down keys to set the maximum and minimum value.

If the field next to the spin button defines numerical values, you can also define a measurement unit, for example, 1 cm or 5 mm, 12 pt or 2".

Порамнување редови

„Порамнување редови“ е типографски термин кој се користи во печатењето. Овој термин се однесува на соодветниот отпечаток на линиите во областа за печатење на предната или задната страна од страници на книга, весник или списание. Карактеристиката на порамнување на редови ги прави овие страници полесни за читање со тоа што спречува појавување на сиви сенки помеѓу линиите од текстот. Терминот „порамнување на редови“ исто така се однесува на линиите во соседните текстуални колони што имаат иста висина.

Кога дефинирате пасус, Стил на пасус, или Стил на страница како порамнување на редови, основните линии на засегнатите знаци се порамнети до вертикалната мрежа на страницата, без разлика на големината на фонтот или присуството на графика. Ако сакате, можете да ги одредите поставувањата за оваа мрежа како својство на Стил на страница.

Последни и почетни редови на пасус („вдовици“ и „сирачиња“)

„Вдовици“ и „сирачиња“ се историски типографски термини, кои што се во употреба со години. „Вдовица“ се однесува на краток ред на крајот од пасус, којшто кога е отпечатен, се појавува сам на врвот на следната страница. „Сираче“, за разлика е првиот ред од пасус отпечатен сам на дното од претходната страница. Во текстуален документ од LibreOffice можете автоматски да ги спречите овие случувања во посакуваниот Стил на пасус. Кога го правите тоа, можете да го одредите минималниот број на редови кои ќе бидат заедно на страница.

Примарен клуч

Примарниот клуч служи како единствен идентификатор на полињата од базата на податоци. Единствената идентификација на полињата од базата на податоци се користи во релациони бази на податоци, за пристап до податоци во други табели. Ако референцата се прави на примарниот клуч од друга табела, се нарекува надворешен клуч.

Во LibreOffice, вие дефинирате кој ќе биде примарниот клуч во прегледот на дизајнот на табелата, преку бирање на соодветната наредба од контексното мени на заглавието на редот за избраното поле.

Растојание меѓу парови знаци

„Растојание меѓу парови знаци“ значи зголемување или намалување на просторот помеѓу паровите од букви за да се подобри целокупниот изглед на текстот.

Табелите со растојание меѓу парови знаци содржат информации за тоа кои парови од букви бараат поголемо растојание. Овие табели во глобала се дел од фонтот.

Релативно и апсолутно зачувување

Во различни дијалози (на пример, Уреди - Автоматски текст) можете да изберете дали сакате да ги зачувате датотеките релативно или апсолутно.

Ако изберете да зачувате релативно, референците до вградената графика или другите документи во вашиот документ релативно ќе се зачуваат во однос на локацијата во датотечниот систем. Во овој случај, не е важно каде е зачувана структурата со референцираните папки. Датотеките ќе можат да се најдат без разлика на локацијата се додека референцата останува на истиот уред или партиција. Ова е важно ако сакате да го направите документот достапен на други компјутери кои може да имаат целосно различна структура на папки, имиња на уреди или партиции. Исто така се препорачува да се зачува релативно ако сакате да креирате структура на папки на Интернет-сервер.

Ако повеќе сте за апсолутно зачувување, сите референци до другите датотеки исто така ќе се дефинираат како апсолутни, врз основа на соодветниот уред, партиција или коренова папка. Предноста е тоа што документот кој ги содржи референците може да се премести во други папки, а референците остануваат важечки.

Релациона база на податоци

Релациона база на податоци е множество од податочни елементи организирани како множество од формално опишани табели од кои може да се пристапи до податоци или истите може да се поврзуваат на различни начини без потреба од реорганизирање на табелите во базата на податоци.

Relational database management system (RDBMS) е програма кој ви допушта да креирате, ажурирате и администрирате релациона база на податоци. RDBMS презема Structured Query Language (SQL)-изрази внесени од корисникот или содржани во апликациона програма и креира, ажурира или овозможува пристап до базата на податоци.

Добар пример за релациона база на податоци може да се даде со база на податоци што содржи табели: Купувач, Продажба и Фактура. Во табелата Фактура не постојат податоци за купувачот или продажбата, но табелата содржи референци преку релациона врска, или релација, до соодветните полиња од табелите Купувач и Продажба (на пример, полето Ид на купувачот од табелата Купувач).

Форматирање

Форматирањето се однесува на визулениот изглед на текст со користење на програма за обработка на текст или DTP-програма. Ова вклучува одредување на форматот на листот, рабовите на страницата, на фонтовите и ефектите на фонтот, а исто така и на вовлекувањето и растојанието. Можете да го форматирате текстот директно или со Стилови кои ги овозможува LibreOffice.